Wat gisteren gebeurd is, kunnen wij vandaag niet meer waarnemen.
Op het eerste gezicht: een simpele, al te simpele waarheid. Maar dan toch een waarheid en een die, zoals dat vaak het geval is bij nadenken, haar vanzelfsprekendheid verliest om problematisch te worden. Zij betekent immers, dat onze kennis van het verleden noodzakelijk een afgeleide kennis is. Het is nooit de geschiedenis zelf, die wij zien, maar slechts het ‘beeld’ daarvan, gelijk tijdgenoten het zagen, bijna-tijdgenoten, lateren en veel lateren het telkens ‘herzagen’, d.i. opnieuw zagen, d.i. veranderen. Wat is in, naast of achter al die ‘beelden’ de ‘werkelijke’ geschiedenis? Ziedaar uit die simpele waarheid opgedoken het kernprobleem van alle kentheoretisch denken over geschiedenis.
Citaat uit ‘Spieghel Historiael van de Tachtigjarige oorlog’ door Prof. Dr. J. Presser in: De tachtigjarige oorlog, deel 1 van 1568 tot het Twaalfjarig Bestand’ (1963), p. 11.